Seren Serengil şahit olarak dinlendi: Ece Erken’e bu olayların içinde olmak istemediğimi söyledim
Eski Beşiktaş yöneticisi avukat Şafak Mahmutyazıcıoğlu’nun öldürülmesine ait davanın yeni duruşması Bakırköy 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Bugün görülen duruşmaya 7 tutuklu sanık bulundukları cezaevinden getirilirken birtakım tutuksuz sanıklar da hazır bulundu.
Şafak Mahmutyazıcıoğlu’nun ağabeyi Celal Mahmutyazıcıoğlu ve taraf avukatları da duruşmaya katıldı.
SEREN SERENGİL ŞAHİT OLARAK DİNLENDİ
DHA’nın haberine nazaran daha evvel şahit olarak dinlenmesi için hakkında üç sefer zorla getirilme kararı çıkartılan Seren Serengil bu duruşmaya katıldı. Sözünde şunları söyledi:
“Ece’nin ve Şafak’ın arkadaşıydım. Taziyeye gitmiştik. Mesken çok kalabalıktı. Ece’nin arkadaşı Sezer’in telefonunda bir beyefendiyle imajlı konuşma yapılıyordu. Telefondaki kişi ‘Bana geldi teslim olmasını söyledim’ dedi. Yalnızca bunu duydum. Uzun bir konuşma oldu. Ortalarında Galeria ya da silahla ilgili bir konuşma geçmedi. Ece ile tıpkı koltuktaydık. Konuşmanın tümünü hatırlamıyorum. Ece’ye ‘Ben neyin şahitliğini yapacağım, kimseyi tanımıyorum’ dedim. Ece bana ‘Silah almışlar hatırlamıyor musun?’ diye sordu. Ben de ‘Hatırlamıyorum’ dedim, mahkemeye gelmek istemediğimi söyledim. Bu olayların içinde sanatçı olarak olmak istemedim.”
Seren Serengil’in o devir sevgilisi olan Mustafa Rahman Tohma da şahit olarak dinlendi. Tohma, “Ece’nin konutuna taziyeye gittik. Bir telefon konuşması oldu. 30 saniyesine denk geldim yalnızca. Silah konusu ya da tehdit konusu duymadım. Sonra da çıktık” dedi.
Duruşmada kelam hakkı verilen sanık Ali Yasak, “Ben de mağdurum. Seken bir mermi nasıl Şafak’a geldiyse bana da gelebilirdi. Argümanlar desteksizdir, ispat ortada yoktur. Tahliyemi talep ediyorum” dedi.
Şafak Mahmutyazıcıoğlu’nu vuran Kadir Yasak ve öbür sanıklar da tahliyelerini talep etti.
Mahkeme restoranda çay servisi yapan çalışanın şahit olarak dinlenmesine, savcının varsa tevsi tahkikat taleplerini bildirmesine yoksa temel hakkındaki mütalaasını hazırlamasına karar vererek duruşmayı erteledi.
NE OLMUŞTU?
İddianameye nazaran Bakırköy’de Ahmet Yosunlu ismine kayıtlı olan bir daire satışı için emlakçılık yapan Kerem Öztürk’e devredildi. Öztürk bu daireyi satmak için müşteri ararken apartmanın en üst katında oturan müşteki Suphi Malgaz ile daireye müşteri bulunması konusunda anlaştı. Suphi Malgaz, Kerem Öztürk’e 1 milyon 450 bin TL karşılığı daireyi alacak bir arkadaşı olduğunu söyledi. Daireyi Malgaz 1 milyon 650 bin TL’ye satarak alıcıdan 170 bin TL kurul almış oldu. Kerem Öztürk ile Gökhan Karakan bu durumu öğrendikten sonra Malgaz’a bu ölçüsü kendilerine ödemesi gerektiğini söyledi. Taraflar bir mutabakata varamayınca Gökhan Karakan, Malgaz’ı öldürtmekle tehdit etti. Gökhan Karakan, Seccad Yeşil’e ulaşarak kelam konusu parayı tahsil etmesini istedi. Seccad Yeşil, arkadaşı olan Kadir Yasak’a durumu anlattı. Yasak, Suphi Malgaz ile bir buluşma teklif etti. Bakırköy’de bir restoranda gerçekleşen görüşmede, Şafak Mahmutyazıcıoğlu Suphi Malgaz’ın yanında geldi. Mahmutyazıcıoğlu’nun Malgaz’a takviye olması nedeniyle, Kadir Yasak ve Seccad Yeşil kelam konusu parayı alamadı. Kadir Yasak ve Seccad Yeşil bu nedenle Şafak Mahmutyazıcıoğlu’nu maksat alarak 27 Ocak’ta cinayeti işledi.
Ali Yasak ve Abdulkadir Kara hakkında 4 farklı kabahatten ağırlaştırılmış müebbet ve toplam 3 yıl 9’ar aydan 12 yıl 6’şar aya kadar mahpus cezası istendi. Kadir Yasak, Seccad Yeşil, Serkan Dakman, Fatih Okan Kodak, Burak Otçuoğlu ve Uğurcan Bilge hakkında ise 3 başka cürümden ağırlaştırılmış müebbet ve toplam 3 yıl 9’ar aydan 10 yıl 6’şar aya kadar mahpus cezası ile cezalandırılmaları talep edildi. Gökhan Karakan ve Kerem Öztürk hakkında 3 başka hatadan ağırlaştırılmış müebbet mahpus ile toplam 3 yıl 9’ar aydan 10 yıl 6’şar aya kadar mahpusla cezalandırılmaları istendi. Başka 9 sanık için de ‘Suçluyu kayırma’ cürmünden değişen oranlarda mahpus cezası istendi. (HABER MERKEZİ)
İstiklal Caddesi’ndeki bombalı akın davası: Kardeşim Türk ordusuyla birlikte Afrin’deydi
İstanbul Taksim’de bulunan İstiklal Caddesi’nde 13 Kasım 2022 tarihinde 6 kişinin vefatına neden olan bombayı bırakan Ahlam Albashır’ın da olduğu 36 sanık hakkında açılan dava İstanbul Çağlayan Adliyesi 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, bombayı yerleştiren Ahlam Albashır’ın 7 sefer ağırlaştırılmış müebbet ve bin 949 yıl 6 aydan 3 bin 9 yıla kadar mahpusu isteniyor.
Ayrıca iddianamede 36 sanık hakkında “Devletin Birliğini ve Ülke Bütünlüğü Bozma, Silahlı Terör Örgütü Kurma yahut Yönetme, Silahlı Terör Örgütüne Üye Olma, Tasarlayarak, Bombalama Suretiyle Çocuğa Karşı Adam Öldürme, Tasarlayarak, Bombalama Suretiyle Adam Öldürme, Tasarlayarak, Bombalama Suretiyle Adam Öldürmeye Teşebbüs Etme, Tehlikeli Unsurları Müsaadesiz Olarak Bulundurma yahut El Değiştirme, Göçmen Kaçakçılığı” kabahatlerinden cezalandırılmaları isteniyor.
Bugün İstanbul Çağlayan Adliyesi 13’nü Ağır Ceza Mahkemesi salonu küçük olması nedeniyle 27’inci Ağır Ceza Mahkemesi salonunda görülen duruşmaya sanıkların kimlik tespitleriyle başlandı. 13 kişinin tutuklu yargılandığı duruşmaya sanıklar ve avukatlar hazır bulundu. Savunmaların çeviri edilmesi için Arapça tercüman da duruşmaya katıldı.
‘İDDİANAMEDE HAKİKAT OLMAYAN ŞEYLER VAR’
Tercüman aracılığıyla savunma yapan Ahlam Albashır, savunmasında şunları söyledi: “İddianamede yanlışsız olmayan şeyler var. Arkadaşım vasıtasıyla Hasan Jamili ile tanıştım. Kardeşim Türk ordusuyla birlikte Afrin’deydi. Hasan benimle konuşmak istediğini söyledi. Birisiyle Türkiye’ye gönderileceğimi, karısı olarak gözükeceğimi söyledi. Daha sonra isminin Bilal olduğunu öğrendim. Bir evlilik kontratı verdiler. Suriye hududunda duvarın yakınına bırakıldım. Biraz bekledik, sonra duvarı atlayıp Türkiye’ye geçtim. 4 bayan 7 erkektik. Bir otomobil geldi, bir Türk bizi aldı ve öteki bir araca götürdü. Sonra yeniden diğer bir araca bindik ve bir meskene götürüldüm. Biraz oturduktan sonra bir araç daha geldi ve bizi aldı. Herkesi pozisyona nazaran indirmeye başladılar.”
Albashır, Suriye’den İstanbul’a gelene kadar rastgele bir jandarma denetim noktasına takılmadığı istikametindeki soruya, “Buraya gelene kadar bir denetim noktasına takılmadım” cevabını verdi.
‘KAÇACAĞIMI HİSSETTİLER…’
Savunmasının devamında konuşan Albashır, “Taksim ilgili bir bahis açıldı. Oraya gitmemiz gerektiği söylendi. Taksime gittiğimizde Hacı bana, ‘Ahmet senin fotoğrafını çeksin’ dedi. Fotoğraf ona gönderdik. Sonra tekrar bana ‘Taksim’e gideceksin’ dediler. Taksim’e gittim ve tekrar fotoğraf çektim. Kaçacağımı hissettiler, Hacı bana ‘seni buluruz’ dedi. Çanta verdiler bana. Taksime yanlışsız yola çıktık. Otomobildeyken Bilal geride oturuyordu. ‘Taksim’de Bir yere otur’ dedi. Ardımdan çekilen görüntüyü görünce korktum. Çantayı bıraktım. Sonra taksiye bindim ve oradan uzaklaştım”
Sanık Hasan Ures, “Ailemizle görüştürmüyorlar. 50 kez dilekçe verdik. Hapishanedeki müdürle de görüştürmediler. Annem rahatsız, annemi aramama dahi müsaade verilmedi. Kaldığım odada beni dövüyorlar. Odada kamera yok. Öteki beşerler üzere haklarımız olsun” dedi.
Tahliye talep eden öbür tutuklu sanıklar, 8 aydır tek başına hücrede kaldıklarını, azap gördüklerini, aileleriyle görüştürülmediklerini ve öbür tutuklular üzere haklarının olmasını istedi.
Tutuklu sanık Mesut Hasso, savunmasında, “Polis kimliğime bakıp beni aldı. Bana ‘ifadeni alıp bırakacağız’ dediler fakat beni tutukladılar” dedi.
Zekeriya Muhammed, savunmasında, “İlacımı almak için hastaneye gittim. 8 aydır cezaevindeyim. Kimlikleri istediler verdik. Emniyette tabirinizi alıp bırakacağız dediler. Gittik fakat 8 aydır tutukluyuz. Hiçbir hakkımız yok. Benim hiç kimseyle işim olmaz. 10 yıldır Türkiye’deyim. Karakolluk dahi olmadım” sözlerini kullandı.
Muhammed, “Ben markette çalışıyorum. Saat 23.00’da işten çıktım konuta geldim. Yemek yerken komşularım geldi. Hasta ziyaretine geldiler. Gelip beş dakika kapımızı çaldılar. Bu olayla hiçbir irtibatımız yok. Amca oğlum Mahmud Hasso da çalışmak için yanıma gelmişti. Artık o da cezaevinde” savunmasını yaptı.
MAHKEME TUTUKLULUĞUN DEVAMINA KARAR VERDİ
Mütalaasını açıklayan Savcı, tutuklu sanıkların kaçma kuşkularını münasebet göstererek tutuklu hallerinin devamını mahkeme heyetinden talep etti. Orta kararı açıklayan mahkeme heyeti, tutukluluğun devamına karar verdi. Duruşmayı 25 Eylül’e erteleyen mahkeme heyeti, Kürtçe ve Türkçe tercümanların da hazır edilmesine karar verdi.
Duruşma salonu boşaltıldığı sırada son kişinin çıkmasını bekleyen Albashır, tercümana mahkeme heyetine iletmesi için, “Olaydan sonra Hacı, Bilal’e çalıştığım Ferhat’ın dokuma atölyesini yakması tarafında talimat verdi” dedi. Mahkeme lideri bunu sonraki duruşmada anlatmasını söyledi.
Karar çıktı, sit alanındaki ‘kaçak’ otel yıkılacak
İzmir’in Foça ilçesi Atatürk Mahallesi’ndeki 1. derece sit alanına yapılan ve uzun müddettir tartışma konusu olan kaçak otelle ilgili Kültür Bakanlığı İzmir 2. Numaralı Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Heyeti (KTVKK), yıkım kararı verdi.
Evrensel’den Ramis Sağlam’ın haberine nazaran, geçiş periyodu muhafaza asılları ve kullanma koşulları doğrultusunda İzmir 2 Numaralı KVKBK’nin 11 Ekim 2021 tarihli kararı ile belirlenen, kentsel arkeolojik sit hudutlarındaki, şahıs mülkiyetindeki kayıtlı taşınmaza ait alınan yapı kayıt evrakı, çeşme yapısının bitişiğinde yer aldığı tabir edilerek iptal edildiği belirtildi.
‘ARKEOLOJİK HAFRİYAT VE SONDAJ YAPILMADI’
İzmir Valiliği, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğünün 12 Mayıs 2023 tarihli yazısında, İzmir Vilayet Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 16 Haziran 2023 tarihli yazısında ilgili parselde ruhsat alınan tarihte müze tarafından rastgele bir arkeolojik hafriyat ve sondaj yapılmadığı bildirildiği söz edildi.
Yapının ruhsat eki mimari projesine uygun hale getirilmesine yönelik alınan kararın revize edilmesine ait bahsin kıymetlendirilmesine yönelik Şura Müdürlüğü uzmanları rapor hazırladı.
Rapor sonucunda, Foça özel etraf müdafaa bölgesi sonları içinde kalan “kaçak otel”in geçiş devri muhafaza temelleri ve kullanma kaideleri belirlenmiş olan kentsel arkeolojik sit hudutları içerisinde, kayıt ve sondaj yapılmasına ve binanın yıkımına karar verildi.
‘TEHLİKENİN BOYUTU KARŞISINDA ŞAŞKINLIĞA UĞRADK’
Kararı kıymetlendiren Foça Tarih ve Tabiat Talanına Hayır Yürütmesi ise, Foça’nın kıymetli arkeolojik tarihe sahip olduğuna ve bu tarihi dokunun bilhassa rant iktisadına kurban edilmek istendiğine dikkat çekti.
Platform Yürütmesi, “Taş ocaklarından sonra gündemimize kaçak inşaatları aldığımızda tehlikenin boyutları karşısında şaşkınlığa uğradık. Tarihi sit alanlarına göz nazaran göre inşaatlar yapıldığını gördük. Müdafaa Konseyinin almış olduğu karar, kaçak inşaatlara karşı verdiğimiz uğraşta haklılığımızın teyidini ispatlamıştır. Bundan sonraki gayemiz, başta ‘kaçak otel’ olmak üzere Foça’nın sembolü olan Deniz Feneri’nin etrafındaki kaçak yapılaşma olacaktır” dedi.
SONDAJ YAPILMADAN RUHSAT VERİLMİŞ
Kaçak inşaatın bulunduğu alandaki taşınmaza yönelik 24 Mart 1989 tarihinde Foça Belediyesi tarafından yapı ruhsatı düzenlenmişti. İzmir Vilayet Kültür ve Turizm Müdürlüğü 16 Haziran 2023 tarihli yazısında, yapı için 24 Mart 1989 tarihinde yapı ruhsatı verildiği, 26 Ekim 1984 tarih ve 464 sayılı karar kararı doğrultusunda parselde rastgele bir hafriyat, sondaj yapılmamış olduğunu belirtti.
Foça özel etraf müdafaa bölgesi sonları içinde; Gayrimenkul Eski Eserler Anıtlar Yüksek Şurasının (GEEAYK) 9 Mayıs 1980 tarihli kararında 1/25000 ölçekli paftalarda 1. derece arkeolojik sit alanı olarak görülen alanda kaldığı söz edildi. 26 Ekim 1984 tarihli yazıda ise 1/5000 ölçekli paftada A3 denetimli inşaat yapılabileceği kayıtlara geçildi. (HABER MERKEZİ)
İktisat Dünyası: 22 Ağustos dolar egemenliğinin sonunun başlangıcı mı olacak?
Kavurucu temmuz sıcağıyla boğuştuğumuz bu günlerde Türkiye, İsveç’in NATO üyeliğini onaylayarak tarafını tekrar Batı’ya çevirmiş üzere görünürken, güney yarıküre değişik gelişmelere hamile… (Zirvenin akabinde ABD’li tanınmış gazeteci Seymour Hersh, İsveç’e NATO vetosunu kaldırması karşılığında ABD’nin Türkiye’ye “11 ila 13 milyar dolar ortasında bir IMF kredisi” kelamı verdiğini argüman etti.)
Bu gelişmelerin en kıymetlisi BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ülkelerinin altına dayalı yeni bir para ünitesi hazırlığında olması ve bu mevzudaki resmi açıklamanın 22-24 Ağustos’ta Güney Afrika’nın Johannesburg kentindeki tepede yapılacağı beklentisi…
DOLARA DAYALI SİSTEMİN ÇÖKÜŞÜNÜN BAŞLANGICI OLABİLİR
Belki de ABD Doları’na dayalı sistemin çöküşünün başlangıcı sayılacak bir gelişme olabilir bu… Gerçekten kimi saygın Amerikalı iktisat müellifleri, yatırım bankacıları bu istikamette görüş açıklıyorlar.
Kitapları Türkçede de yayımlanan eski yatırım bankacısı, avukat ve CIA, Pentagon üzere kuruluşlara danışmanlık yapmış olan James Rickards, 22 Ağustos’un ABD Doları’nın rezerv para ve değişim aracı statüsünün resmen çökeceği gün olacağını savunuyor.
‘Kur Savaşları’nın yanı sıra çok satan altı iktisat kitabının muharriri olan ve onlarca yıllık yatırım bankacılığı tecrübesine sahip James Rickards, Haziran ayında Daily Reckoning isimli iktisat sitesinde yer alan yazısında, BRICS Başkanlar Doruğu’na atıfta bulunarak, “22 Ağustos’ta memleketler arası finansta 1971’den bu yana en kıymetli gelişme açıklanacak” diye yazdı.
SON 52 YILIN EN BÜYÜK MALİ ŞOKU MU GELİYOR?
Rickards “52 Yılın En Büyük Nakdî Şoku” başlıklı yazısında, dünyanın bu jeopolitik şok dalgasına hazırlıksız olduğunu belirterek, “Yeni BRICS para ünitesinin altına bağlı olması mümkün görünüyor. Oyunu BRICS üyeleri Rusya ve Çin’in güçlü istikametlerine nazaran oynuyorlar. Bu ülkeler dünyanın en büyük iki altın üreticisidir ve en büyük altın rezervine sahip 100 ülke ortasında sırasıyla altıncı ve yedinci sırada yer alıyorlar” dedi.
Rickards, 8 Temmuz’daki tweet iletisinde ise, ABD Lideri Joe Biden’ın artık dünya çapında tarihi bir figür olduğunu belirterek, “Doları yok etti, kolay bir iş değil. BRICS’in altına bağlı para ünitesinin, etaplı olarak uygulanmak üzere 22 Ağustos’ta sunumu yapılacak. Şanghay İşbirliği Örgütü, BRICS ile birleşecek; başkaları da katılacak. Dolar hala değerini koruyacak fakat marjinal olacak. Yeterli iş, Joe” diye devam etti.
‘ZENGİN BABA, FAKİR BABA’NIN MUHARRİRİ KİYOSAKİ: DOLAR ÖLECEK, ALTIN, GÜMÜŞ VE BITCOIN ALIN
Sadece Rickards değil bir öteki finans uzmanı ve müellif Robert Kiyosaki de tıpkı görüşte… 109’dan fazla ülkede 32 milyon satan bir öteki iktisat kitabı ‘Zengin Baba Fakir Baba’nın muharriri, ferdî finans danışmanı ve finans eğitmeni Robert Kiyosaki, BRICS ülkelerinin altına dayalı bir para ünitesi başlatmasıyla ABD Doları’nın öleceği konusunda ikazda bulundu.
Kiyosaki, 11 Temmuz günü attığı bir tweet’te, BRICS ülkelerinin Ağustos’taki dorukta altına dayalı bir para ünitesi ilan etmelerini beklediğini ve bu nedenle doların öleceğini ve trilyonlarca doların ABD’ye geri döneceğini varsayım etti. Ünlü müellif, yatırımcılara tavsiye olarak altın, gümüş ve bitcoin almaları gerektiğini vurguladı ve enflasyonun tavan yapacağını da kelamlarına ekledi.
YENİ PARA ÜNİTESİ HAKKINDA RESMİ BİR AÇIKLAMA ŞİMDİ YOK
Yeni BRICS para ünitesine ait beklenti, Rus haber kuruluşu RT‘nin BRICS bloğunun altına dayalı bir para ünitesini uygulamaya hazırlandığını belirten bir haberinin akabinde arttı. Resmi duyurunun 22-24 Ağustos’ta yapılması planlanan başkanlar doruğunda yapılması bekleniyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, 25 Ocak’ta yaptığı açıklamada, Ağustos doruğunda ortak bir para ünitesi kurulması konusunun ele alınacağını söylemişti.
Ancak, hiçbir BRICS yetkilisinin hala yeni para ünitesi ile ilgili bir açıklama yapmadığını da belirtmek gerekiyor. Kimi yorumcular ise, BRICS tepesinde üye ülkelerin ortak bir ticaret para ünitesi oluşturulmasını tartışacağını lakin bu fikrin uygulanmasıyla ilgili somut bir adım atılmasının beklenmediğini savunuyor.
DOLARSIZLAŞMA YAYGINLAŞIYOR, MERKEZ BANKALARI ALTINA YÜKLENİYOR
Bu gelişmeyle global iktisatta düzgünce gündemde olan dolarsızlaşma eğilimi hakikaten yeni bir ivme kazanabilir. Dolardan kaçışın sürat kazandığı hepimizin malumu…
Hindistan 18 ülkeyle kendi para ünitesi Rupi üzerinden ticaret yapıyor. Çin, Suudi Arabistan’dan petrol ithalatını yuan ile gerçekleştiriyor. Daha büyük hacimlisi ise; BRICS’in iki iştirakçisi, iki dev iktisat Çin ve Brezilya ulusal para üniteleriyle ticaret yapmaya başladılar. İki ülke ortasındaki ticaret hacmi 150 milyar dolar.
Ayrıca, son yıllarda merkez bankaları, rezervlerini dolardan uzaklaştırmak için tarihi bir süratte altın alıyorlar. Bu nedenle altına dayalı bir para ünitesi, bu süreçteki bir sonraki evrim diyebiliriz.
Altın dayanaklı BRICS para ünitesi altın fiyatlarına değerli takviye sağlayacaktır. Altın fiyatları geçen hafta, ABD’de enflasyonun düştüğü verisinin tesiriyle ons başına 32 dolarlık artışla 1.964 dolara çıkarken, ABD doları son 15 ayın en düşük düzeyine indi. Kimi uzmanlar ise gelişmelerin altına tesirinin piyasada hissedilmesinin vakit alacağını düşünüyor. Lakin, altının onsunun 5 bin dolara gümüşün 500 dolara çıkacağını savunanlar var.
Dünya Altın Kurulu’nun datalarına nazaran, 2022 yılında ve bu yılın birinci çeyreğinde en çok altın satın alan iki ülke Türkiye ve Çin oldu. Kelam konusu 15 ayda Türkiye 177.8 ton, Çin ise 120 ton altın satın aldılar. Son 5 yılda en çok altını 460 ton ile Rusya aldı. Rusya’nın akabinde 340 ton ile Türkiye geliyor. Çin 238, Hindistan 161, Kazakistan 127 tonla birinci beş sırada bulunuyor.
MERKEZ BANKALARI LONDRA’DAKİ ALTINLARINI KENDİ ÜLKELERİNE TRANSFER EDİYOR
Ukrayna’nın işgalinden sonra Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımları göz önünde bulunduran birçok merkez bankası da altınlarını korumak için ülkesine getiriyor. Birçok merkez bankası ve devlet varlık fonu, altın rezervlerini Londra ve öteki Batılı ülkelerdeki denizaşırı kasalarda tutuyor lakin yaptırımlar ve güvenlikle ilgili kaygılar nedeniyle, “benim altınım benim konutumda olsun” kanısıyla ülkelerine transfer ediyor.
Invesco isimli yatırım idare şirketinin anketine nazaran, merkez bankalarının “önemli bir bölümü” ABD ve öbür Batılı ülkelerin Rusya’nın 650 milyar dolarlık altın ve döviz rezervlerinin yaklaşık yarısını dondurmasına ait kaygılarını lisana getirdi ve ankete katılan bankaların yüzde 68’i altın rezervlerini ülke hudutları içinde tuttuklarını söyledi. Bu durum 2020’den bu yana yüzde 50’den fazla artış gösterdi.
YENİ ÜYELERLE DAHA DA BÜYÜYECEK BRICS, DÜNYA İKTİSADININ DÖRTTE BİRİNİ TEMSİL EDİYOR
BRICS, bu haliyle bile Batı dünyası için ölümcül bir tehdit…
BRICS üyesi ülkeler Dünya nüfusunun yüzde 42’sini temsil ederken, global gayrisafi yurtiçi hasıladan (GSYİH) yüzde 26, global ihracattan ise yüzde 18 hisse alıyorlar. BRICS’in toplam GSYİH’sı G7 ülkelerinin toplamından daha fazla.
Satın alma gücü paritesine nazaran ise, dünya iktisadının yüzde 31.5’i… İran ve Arjantin’in de eklenmesiyle bu yüzde 33’e yükselecek. Bu çok büyük bir potansiyel ve birçok uzmanın dediği üzere; bir rezerv para ünitesi çıkarmak için katiyen kâfi.
BRICS’e katılmak isteyen çok sayıda ülke var. Cezayir, Arjantin, İran ve Mısır katılmak için resmi müracaatta bulundu. Üyeliği düşünen ülkeler ortasında; Afganistan, BAE, Bahreyn, Bangladeş, Belarus, Endonezya, Kazakistan, Meksika, Nikaragua, Nijerya, Pakistan, Senegal, Sudan, Suudi Arabistan, Tayland, Tunus, Uruguay, Venezuela ve Zimbabve var.
POTANSİYEL ÇOK BÜYÜK; RİCKARDS İLE KİYASOKİ HAKLI GALİBA…
Ayrıca, BRICS’in bankası da var: Yeni Kalkınma Bankası (New Development Bank) 2015’te kuruldu. Beş kurucu ülkede 96’dan fazla projede 33 milyar dolar kredi sağladı.
Bangladeş, Mısır, BAE ve Uruguay bu bankaya 2021’de katıldı. 30’dan fazla ülkenin de bu bankaya katılma başvurusu var. Hem BRICS’e hem de bankaya iktisadı güçlü birtakım ülkelerin Ağustos doruğunda resmi iştirakinin gerçekleşeceği ve bu manada bir gövde gösterisinin kelam konusu olacağı belirtiliyor.
Ülkeler ortasındaki sinerji potansiyeli de çok büyük. Şu anda global petrol üretiminin yüzde 26’sını ve çelik üretiminde kullanılan demir cevheri üretiminin yüzde 50’sini üretiyorlar. Global mısır üretiminin yüzde 40’ını ve buğday üretiminin yüzde 46’sını yapıyorlar.
Bunların hepsinin yeni rezerv para ünitesiyle alınıp satıldığını düşünün; Rickards ile Kiyasoki haklı galiba…
TÜRKİYE, GRİ LİSTEDEN ÇIKMAK İÇİN UĞRAŞIYOR
Peki bu ortada Türkiye ne yapıyor? Kara para aklama ve terörizmin finansmanı konusunda yükümlülüklerini yerine getirmediği gerekçesiyle, Ekim 2021’de Mali Hareket Vazife Gücü (FATF) tarafından alındığı “gri listeden” çıkmak için eksiklerini gidermeye çalışıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, FATF tarafından belirlenen 7 eksiklikten 5’inin giderildiğini, kalan 2 eksiklikle ilgili çalışmaların sürdüğünü söyledi. Şimşek, gri listede yer almanın sermaye akışının azalmasına ve sendikasyon kredilerinde maliyet artışına neden olduğunu söyledi.
Gri listede Türkiye ile birlikte yer alan ülkelere bakalım: Arnavutluk, Barbados, Burkina Faso, Kamboçya, Cayman Adaları, Haiti, Jamaika, Ürdün, Mali, Malta, Fas, Myanmar, Nikaragua, Pakistan, Panama, Filipinler, Senegal, Güney Sudan, Suriye, Uganda, Yemen ve Zimbabwe.
Türkiye’nin çok acil paraya muhtaçlığı var, onun için bu gri listeden çıkmaya çalışılıyor. Seymour Hersh’in IMF’den 13 milyar dolar kredi savını da hatırlayın.
YABANCI SERMAYE ÇEKEMİYORUZ, 27’İNCİ SIRADAYIZ
Bu tıp listelerde yer almanın Türkiye’ye giren yabancı kaynak ölçüsünü etkilediği bir gerçek. Kelamı tahminen de dış kaynakların en verimlisi olan direkt yabancı yatırımlara getireceğim. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), 2023 Dünya Yatırım Raporu’nu yayımladı.
Küresel olarak 2022’de yabancı direkt yatırımlar, 2021’deki sıçramanın akabinde yüzde 12 azalarak 1.3 trilyon dolar oldu.
Rapora nazaran, Türkiye 2022’de tekrar en fazla direkt yabancı yatırım çeken 20 ülke ortasında yer alamadı, çektiği 12.9 milyar dolar yabancı yatırımla 27’inci sırada yer aldı. Toplam yatırımların yalnızca yüzde 1’i…
Türkiye, Malezya, Vietnam, Arjantin, Kolombiya’nın gerisinde kalırken, Singapur 141, Hindistan 49, İsrail 28, BAE 23 milyar dolar yabancı yatırım girişiyle dikkat çekti.
Sermaye ürkektir, inançlı ortamları sever. Adalette de iktisatta de… Kara para konusunda bile kuşkulu ülkeler arasındaysan bu kadar olur.
DÜŞEN ENFLASYON WALL STREET’E MORAL VERDİ
ABD iktisadında durumlar yeterli üzere… 12 aydır arka arda gerileyen enflasyon son 27 ayın en düşük düzeyine indi. Haziran ayında tüketici enflasyonu yüzde 3’e, üretici enflasyonu da yüzde 0.1’e düştü. Tüketici enflasyonu geçen yıl Haziran ayında yüzde 9.1’di. Düşen enflasyon, güçlü istihdam ve yükselişteki borsalar sayesinde tüketicinin iktisada olan inancı de Eylül 2021’den bu yana en yüksek düzeyine çıktı.
Enflasyondaki düşüşün akabinde ABD Merkez Bankası’nın (FED) bu ay yapacağı toplantıda siyaset faizini 25 baz puan daha artırarak yüzde 5-5.25 aralığına çıkarması, yılın kalan kısmında faiz artışına gitmemesi bekleniyor.
ALTIN VE GÜMÜŞ SIÇRADI, GÜMÜŞ YILBAŞINDAN BERİ YÜZDE 38 KAZANDIRDI
İşte bu nedenlerle geçen hafta altın ve gümüş fiyatları sıçrama yaptı. Altının onsu 1.964, gümüşün onsu 25 dolara çıktı. Yılbaşından bu yana gümüş yüzde 38, altın yüzde 15 arttı.
Wall Street’te ise keyifler pek yerinde, 17 Mart’tan bu yana en uygun hafta geride kaldı. Dow Jones endeksi haftayı yüzde 1.8, S&P 500 yüzde 2.4 ve Nasdaq yüzde 3.7 yükselişle kapadı. S&P 500 endeksi yılbaşından beri yüzde 17.5 arttı. Borsayı üst çeken teknoloji şirketlerinin performansı ise dayanılmaz. Yılbaşından bu yana NVDIA yüzde 215, Meta yüzde 160, Tesla yüzde 126 arttı.
Bir orta paragraf verelim. Bu optimist havaya aldanmayalım. ABD iktisadı bir borç bombasının üzerinde… Ulusal borcu 31.4 trilyon dolar. Borçların GSYİH’ya oranı 2000’de yüzde 58 iken, artık yüzde 123’e çıktı. Borcun faizi 852 milyar dolar. Bir Türkiye ekonomisi…
MERKEZ BANKASI FAİZ KARARINI AÇIKLAYACAK, BEKLENTİ 5 PUAN…
Bu hafta gündem ağır… En kıymetlisi Perşembe günü Merkez Bankası’nın vereceği faiz kararı. TCMB’nin siyaset faiz oranını 500 baz puan artırarak yüzde 20’ye yükseltmesi bekleniyor. Geçen hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi yüzde 4 artışla 6.437 puana yükselerek tarihi bir rekor kırdı.
Bu hafta ABD’de Bank of America, Morgan Stanley, Goldman Sachs, IBM, Netflix, Tesla ve Johnson & Johnson üzere çok kıymetli şirketlerin ikinci çeyrek bilançoları açıklanacak. Bilançolar Wall Street’in istikametini tayin edecek. Ayrıyeten sanayi üretimi, perakende satışlar, konut satışları ve haftalık işsizlik müracaatları üzere bilgiler de izlenecek.
Diğer yandan Avrupa’da gözler açıklanacak enflasyon bilgilerine ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Christine Lagarde’ın açıklamalarına çevrildi. Lagarde’nin “faiz artışına devam” sinyali vermesi bekleniyor. Bu gelişmeler ışığında geçen hafta Euro, dolara karşı yüzde 2.4 bedel kazanarak 1.10 dolar düzeyinden 1.1228 dolara çıktı. Bu, Kasım 2022’den bu yana en güçlü haftalık yükselişti.
02:00
News
