NATO konvansiyonel silah antlaşmasını askıya aldı

Rusya’nın Avrupa’da Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması’ndan (AKKA) resmen çekilmesinin akabinde taraf olan NATO ülkeleri de Antlaşma’yı askıya aldı. Soğuk Savaş periyodunu sona erdiren temel mutabakatlardan biri olan AKKA, 1990 yılında ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu periyodun 16 NATO üyesi ile 6 Varşova Paktı üyesi ortasında imzalanmıştı. Rusya, Batılı ülkelerin Avrupa’da konvansiyonel silah ve mühimmata sınırlama getiren antlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle 2007’de AKKA’yı askıya almıştı.

DW Türkçe’nin haberine nazaran Rusya’nın AKKA’dan gece yarısı prestijiyle resmen çekilmesinin akabinde NATO’dan kınama bildirisi geldi. NATO’nun en önemli siyasi karar alma organı olan Kuzey Atlantik Kurulu’ndan yapılan açıklamada, “Rusya’nın son adımının, Avrupa-Atlantik güvenliğini sistematik bir formda aşındıran eylemlerinin” son örneği olduğu belirtilerek Rusya’nın kurallara dayalı milletlerarası tertibi yıpratmayı sürdürdüğü kaydedildi.

Açıklamada, “AKKA’nın Avrupa-Atlantik güvenlik mimarisindeki kilit rolünü teyit etmekle birlikte Müttefik Taraf Devletlerin antlaşmaya bağlı kaldığı, Rusya’nın bağlı kalmadığı bir durum sürdürülebilir olmayacaktır. Bunun sonucu olarak Müttefik Taraf Devletler AKKA Antlaşmasının işleyişini, gerekli olduğu surece, hakları ve memleketler arası hukuk uyarınca askıya almaktadır. Bu, tüm NATO müttefiklerince büsbütün desteklenen bir karardır” denildi.

TÜRK DIŞİŞLERİ: TÜM TARAFLARLA TEMASI SÜRDÜRECEĞİZ

Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da Rusya’nın kararının ıstırapla karşılandığı belirtilerek “Rusya’nın AKKA’dan çekilme kararının 7 Kasım 2023’de yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, öbür taraf devletlerce Antlaşma’nın manalı bir biçimde uygulanması maalesef fiilen imkansız hale gelmiştir. Ülkemiz, bu şartlar altında, NATO Müttefiki başka AKKA taraf devletleriyle birlikte Antlaşma’nın uygulamasını gerek duyulacak bir müddet için askıya almak durumunda kalmıştır” denildi.

Bu kararın özünde geri alınabilir nitelikte olduğuna işaret edilen açıklamada, “Kanat rejimi dahil alt bölgesel sistemiyle ve sayısal sınırlamalarla askeri kuvvetler ortasında istikrar, şeffaflık ve öngörülebilirlik sağlayan hukuksal bağlayıcı nitelikteki AKKA’nın temellerine ve temel unsurlarına duyulan muhtaçlık devam etmektedir. Önümüzdeki süreçte Avrupa güvenlik mimarisinde muhtaçlık duyulabilecek güncelleme, lakin bu temeller üzerine inşa edilebilecektir. Bu prestijle hususa ait temaslarımızı ilgili tüm taraflarla sürdüreceğiz” tabirlerine yer verildi.

ABD: NATO’NUN SAVUNMA KAPASİTESİ ARTACAK

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ise AKKA Antlaşması’ndan kaynaklı yükümlülüklerin askıya alınmasının “askerî planlama, intikal ve tatbikatları etkileyen sınırlamaları ortadan kaldırarak NATO’nun caydırıcılık ve savunma kapasitesini güçlendireceğini” söyledi.

NATO bilgilerine nazaran müttefik ülkeler AKKA uyarınca, ortalarında tank, top ve savaş helikopterlerinin de bulunduğu 100 bin kesim silah ve mühimmatı imha etti.

Almanya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da müttefiklerin antlaşmadan çekilmediğine vurgu yapılarak “Rusya’nın tavrında kökten bir değişiklik durumunda AKKA’nın tekrar yürürlüğe sokulmasının hala mümkün olduğu” kaydedildi. Açıklamada, Almanya’nın Antlaşma’da silah sistemleri için öngörülen ulusal limitlere bağlı kalmayı sürdürmek istediği de kaydedildi. (KAYNAK)