Maden şirketi bakanlığa dava açtı: ‘Altın çıkarmak kamu yararıdır’

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İSTANBUL – İç Ege’nin en değerli su kaynaklarının çıkış noktalarından olan Murat Dağı’nda Anadolu Export şirketi, Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) olumsuz kararı veren Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na açtığı davada yürütmenin durdurulmasını istedi. Birinci duruşma 9 Ekim’de Kütahya Yönetim Mahkemesi’nde görülecek. Şirket, dava münasebetinde bakanlığın ‘kamuoyu baskısına’ nazaran karar verdiğini savunarak, altın madeni açılmasının kamu faydası doğuracağını ileri sürdü. Eksperler de ÇED raporuna olumsuz görüş sundu.

GÜNDE 475 TON YER ALTI SUYU KULLANACAK

Murat Dağı köylerinde 1000 hektardan fazla ormanlık alanda altın madeni işletmesi açmak isteyen Anadolu Export şirketinin Kesin ÇED raporuna nazaran günde 475 ton yeraltı suyu kullanılması planlanıyor. Maden alanından yapılan drone çekimlerinde, bölgenin verimli orman alanlarından oluştuğu belirtiliyor. Şirket, 2019 yılında bölgede 2 bin civarında ağaç kesileceğini söylerken, son hazırladığı ÇED raporunda ise 214 bin ağacın kesileceği bilgisini paylaştı.

‘ÇED RAPORU KÂFİ DEĞİL’

Murat Dağı Yok Olmasın Platformu Sözcüsü Funda Öz Akcura, Kesin ÇED raporu gereğince araştırma yapılmadan hazırlanmadığını, mümkün bir zelzelede, kütle hareketinin olup olmayacağının ÇED raporunda değerlendirmeye alınmadığını söyledi.

Öz Akcura, “Patlatmaların tesirinin su kaynaklarına vereceği ziyan da ÇED raporunda değerlendirilmemiş. Rastgele bir ocak işletmesinde basamak metodu yapılan patlatmalar yer sarsıntılarına sebep olurlar. Patlatma ile oluşan şok dalgaları, havada ve ateşlemenin yapıldığı kaya kütlesi işçinde makul bir sürat, frekans ve genlikte yayılırlar. Sonuncu ÇED raporu toprakta, suda yahut havada kalıcı özellik gösterip çevreyi kirletebileceği, ve çevreyi korumak için önleyici tedbirleri içermiyor. Etraf ve insan sıhhatine olumsuz tesirlerin inşaat ve işletme sürecinde yaşanması olası olaylar olduğu değerlendirildiğinde bilimsel ve teknik taraftan ÇED kâfi değil” tabirleriyle ÇED raporunun içeriğine ait konuştu.

‘1000 HEKTAR RUHSAT VAR 400 HEKTAR İÇİN ÇED HAZIRLANDI’

Öz Akcura AFAD’ın 2017 yılında hazırladığı bir rapor Vilayet Afet Risk Planı’na atıfla, Kütahya’da her an 7.1 büyüklüğünde sarsıntı beklendiğini aktardı. Bölgenin kırıklı fay çizgilerinden oluştuğunu ve 5 büyüklüğündeki zelzelelerle daima sallandığını kelamlarına ekleyen Öz Akcura, şöyle konuştu: “Kütahya topraklarının kıymetli özelliği eğilim ve erozyona müsait olması. 400 küsür hektarlık alanı ormandan temizlersen, dere yatakları dahil olmak üzere bölgede heyelan riski artar. Maden eğilim bir alanda yapılacak. Zelzeleler yüzünden beşik üzere sallanan bölgede pasa yığınlarını nasıl denetim edeceksin. Vilayet Afet Risk Planı’nda yazıyor bunlar. Toprakta zati arsenik var, antimon var. Bu topraklarda asit kaya drenajı var. ÇED evrakında, ‘yok’ diyorlar. Neye nazaran? Burası volkanik bir bölge. İki farklı yerde maden çukuru açacaklar. Maden çukurlarının batı ocağında göllenme olacağını söylüyorlar. ÇED belgesinde bunu incelemediler. Bu ÇED belgesi 400 küsür hektarlık alan için yapıldı. Şirketin ruhsatı 1000 hektardan fazla. Daha sonraki yıllar genişleme yapacaklar. Kümülatif etkiyi hesaplamıyorlar.”

‘KAMUNUN YAPTIRIM GÜCÜ KARŞISINDA GÜÇSÜZ OLAN ÖZEL ŞAHISLARIN HAKKI İHLAL EDİLDİ’

Şirketin faaliyet gösterilmesi için bakanlık tarafından ÇED olumlu kararı alma sürecine girildi. Bakanlıkça uygunluk verilen proje için ÇED raporu hazırlandı. Bu rapor doğrultusunda davalı bakanlıktan ÇED olumlu kararı alınması beklenirken aksi tarafta ÇED olumsuz kararı verildi. Şirket avukatları gelişme üzerine şirkete yürütmeyi durdurma istemiyle dava açtı. Dava açma münasebetlerinde ise şu tabirlere yer verildi: “Davalı yönetimin keyfi olarak dayanaksız biçimde kelam konusu süreci gerçekleştirdiği, destek olarak sunduğu yazıların kurumlardan alınan yazı ve görüşler ile çeliştiği tekrar bahse mevzu mahkeme kararındaki münasebetleri bertaraf eden ÇED raporunu çürütemediği, kamunun yaptırım gücü karşısında güçsüz olan özel şahısların yönetmelikler ile garanti altına alınmış haklarını ihlal ettiği, ağırlaştırdığı mutlaktır.”

‘ALTIN ÇIKARMAK KAMU YARARIDIR’

Şirket, bakanlığa açtığı davada kamu faydasının altın çıkarılmasıyla mümkün olacağını da şöyle savundu: “Ayrıca dilekçenin ilerleyen kısımlarında etraflıca bahsedileceği üzere müvekkil şirketin bölgedeki kıymeti ile bölgeye katkısı düşünüldüğü vakit davalı yönetimin kamu faydasına muhalif hareket ettiği görülecektir. Müvekkil şirketin bölgedeki altın rezervlerini arama, çıkarma çalışması yapacağı nazara alındığında ÇED olumlu kararı talebinin bölge ve ülke geneli için büyük yarar sağlayacağı açıktır. Mevzuyu turizmin, hayvancılık ve tarım faaliyetlerinin korunması ile maden cevheri kazanımının karşılaştırması noktasına indirgemek bu halde son derece yanlış ve objektiflikten uzak bir tavır olacaktır. Kamu faydası kavramı genel ve kapsayıcı bir kavram olup toplum faydası ile de uyumludur.”

Ne olmuştu?

2013 yılında şirketin altın madeni çıkarma projesine karşı 25 hektarlık alan için ÇED gerekli değildir kararı verilmişti. Anadolu Export şirketi 2016’da bakanlığa başvurmuş, proje konusu faaliyete ait 2019 yılında ÇED olumlu kararı almıştı. Lakin ÇED olumlu kararı davalı kurum aleyhine Kütahya Yönetim Mahkemesi tarafından iptal edilerek kesinleştirilmişti. İptal kararında harita, biyoloji, kimya, etraf, hidrojeoloji, jeoloji, maden, orman ve ziraat mühendisliklerinden oluşan uzman heyeti uygunsuzluk raporu vermişti. Şirket, zenginleştirme tesisine ait münasebetlere istinaden cevher zenginleştirme tesisinden vazgeçmişti.