MLSA 2024 Adalet Müşahede Programı Raporu: 21 gazeteci cezaevinde

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İSTANBUL – Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), 2023-2024 isimli yılı boyunca izlediği söz ve basın özgürlüğü davalarını ele aldığı 2024 Adalet Müşahede Programı Raporu’nu Taksim’de İstanbul Opera Otel’de düzenlediği bir panelle açıkladı. İnsan Hakları Derneği Eş Genel Başkanı Eren Keskin, T24 muharriri, gazeteci Tolga Şardan ve Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Gülsüm Kav’ın konuşmacı olduğu panele çok sayıda gazeteci, avukat ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri de katıldı.

Rapora nazaran 1 Eylül 2023 ile 20 Temmuz 2024 ortasında MLSA’nın gözlemlediği 281 davada toplamda toplam 1.856 kişi yargılandı. Yargılananların yüzde 46,3’ü aktivist, yüzde 20,25’i öğrenci ve yüzde 19,7’si ise gazeteciydi. Bu devirde 860 aktivist, 376 öğrenci, 366 gazeteci yargılandı. Bunun yanı sıra siyasetçiler, avukatlar, akademisyenler ve sanatkarlar da niyetlerini söz ettikleri için mahkeme karşısına çıktı. Raporda nazaran hala 21 gazeteci cezaevinde bulunuyor.

Raporda tabir özgürlüğüne yönelik davaların büyük çoğunluğunun devlet yetkililerine yönelik tenkitler ve toplumsal protestolara iştirak gerekçesiyle açıldığı vurgulandı. Aktivistler ve öğrenciler ekseriyetle toplumsal protestolar nedeniyle “2911 sayılı Toplantı ve Şov Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçlamasıyla yargılandı.

GAZETECİLERE AÇILAN SORUŞTURMALAR

Gazeteciler ise haber içerikleri ve yorumları nedeniyle gaye alındı. “Silahlı terör örgütüne üye olmak” suçlamasıyla yargılanan 187 kişinin yüzde 64,2’sini gazeteciler oluşturdu.

Gazeteciler ayrıyeten “cumhurbaşkanına hakaret” (yüzde 38,1) ve “kamu görevlisine hakaret” (yüzde 37,6) suçlamalarıyla da sıklıkla karşılaştı. “Sansür yasası” olarak bilinen TCK 217/A kapsamında “halkı aldatıcı bilgiyi yaymak” suçlaması da bu periyotta iktidarın güzeline gitmeyen haberler yazan gazetecilere karşı kullanılan yeni bir araç haline geldi.

DEVLET YETKİLİLERİ DAVALARDA TARAF

Devlet vazifelilerinin taraf olduğu davalara ait bulgular da raporun dikkat alımlı datalarından. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, devlet vazifelileri ve polislerin şikâyetçi olduğu 107 davada toplam 230 kişi yargılandı. Bu davaların yüzde 64’ünde sanıklar gazetecilerdi.

ADİL YARGILANMA SORUNU DEVAM EDİYOR

Raporda, izlenen duruşmaların yüzde 68,4’ünde adil yargılama hakkı ihlali tespit edildi. Duruşmaların geç başlaması, savunmaların kesilmesi, sanıklara kelam hakkı verilmemesi ve mahkeme salonlarındaki yetersiz fizikî şartlar öne çıkan sıkıntılar ortasında yer aldı. Ayrıyeten, polislerin mahkeme salonlarında bulunması da müşahede raporlarına yansıdı.

BİR CEZALANDIRMA ARACI: TUTUKLAMA

Rapor, tutuklamanın gazeteciler için bir cezalandırma aracı olarak kullanıldığını ortaya koyuyor. Türkiye’de 1 Eylül 2023’te 30 gazetecinin tutuklu bulunduğu belirtilirken, bu sayı periyodun sonunda 21’e düştü. Bir başka çarpıcı bulgu, gazetecilerin uzun vadeli tutukluluklarının beraat kararlarıyla sonuçlanması ve gazetecilerin tutuklanıp 5 yahut 10 günlük mühletler sonunda tahliye edilmeleri oldu.

MARIA RESSA: KRİTİK BİR ZAMANDAYIZ’

Nobel Barış Ödüllü Gazeteci Maria Ressa da panele bir bildiri gönderdi:

“Bugün yaptığınız işin her zamankinden daha da kıymetli olduğunu size hatırlatmak istedim. Zira demokrasi, araştırmacı gazeteciler ve gazetecilik olmadan işleyemez. Bilhassa dünyanın çeşitli yerlerindeki 2024 seçimlerinden sonra gazeteciler ve basın kurumları her geçen gün daha fazla davaya maruz kalıyor. 2018 yılında Rappler’e karşı 24 farklı soruşturma başlatılmıştı. Bir buçuk yılda avukat ve mahkeme masraflarımız bir buçuk milyon dolara ulaştı. İstekli avukatlar ve destekçilerimizin yardımıyla üstesinden geldik. Ve elbette yıldırma siyasetlerinin haberciliğimize tesir etmesine müsaade vermeyecek güçlü bir irade sergiledik. Şunu söylemek istiyorum: Gazeteciler için kritik bir zamandayız ve gazetecileri savunan avukatlar için de kritik bir zamandayız. Umarım bizi ileriye taşıyacak yolu buluruz ve bunun için bugün yaptığınız iş çok kıymetli.”

EREN KESKİN: 90’LARI ÇOK AĞIR YAŞADIK LAKİN SÖZ ÖZGÜRLÜĞÜ KOLAYDI

İnsan Hakları Derneği Eş Genel Başkanı Eren Keskin şunları söyledi: “Bu çeşit mevzuları konuşurken cumhuriyetle başlamak gerekiyor. Zira 90’lar 80’leri konuşursak eksik kalır. Kuruluşta tek bir kimlik temel alındı. Başkalarını asimilasyonla, soykırımla yok ettiler. Bir bölümü yok etmediler. Kürtler. O yüzden bu topraklarda sıkıntı olarak kaldı. Ermeni soykırımını konuşmak yasak. Kürdistan’ı konuşmak yasak. 90’ları çok ağır yaşadık lakin söz özgürlüğü bugüne nazaran daha kolaydı. Bügün 90’lar üzere öldüremiyorlar, yok edemiyorlar lakin söz özgürlüğü konusunda daha sıkıntı bir devirdeyiz.”

TOLGA ŞARDAN: PROBLEMLER GÜNLER YAŞIYORUZ

Gazeteci Tolga Şardan, “Böyle bir süreç hiç yaşamadım. Sokaktan gelen, sokakta haber yapan bir gazeteciydim. Dertli günler yaşıyoruz. Süreksiz olacağını da düşünmüyorum. Muhalefetin de umurunda olduğunu düşünmüyorum. Umurlarında olduklarını gösteren parametrelerde görmüyorum. Son günlerin en büyük kasveti tesir ajanlığı. Gelen tenkitlerin akabinde çektiler fakat geri getirecekler. Zira dezenformasyon maddesinden çok randıman alamadılar” tabirlerini kullandı.

GÜLSÜM KAV: BU DAVALARI NEDEN İZLİYORUZ’

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu Genel Sekreteri Gülsüm Kav ise şunları söyledi: “Bir sorunu çözmek istiyorsak boyutlarını anlamak gerekiyor. Yargıda cinsiyetçilik raporunu yayınladık, bize dava açıldı. Bu davaları neden izliyoruz? Zira yargı vazifesini yapmıyor. Bu formda belgeler kapatılıyor. Bu yüzden ikinci raporumuzdan sonra bize de kapatma davası açıldı. Biz bu çabada kararlıyız. Dernek olmazsa öteki bir yolda devam ederiz.”