TÜBİTAK’tan Phaselis raporu: Denetimsiz turizm kirlilik yaratıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ANTALYA – TÜBİTAK tarafından Beydağları Kıyı Ulusal Parkı’nda yapılan bilimsel bir araştırmada, Phaselis Antik Kenti’nde yaşanan kirlilikle ilgili datalar ortaya konuldu.

Yrd. Doç. Dr. Tendü Hilal Göktuğ’un yönettiği, Yrd. Doç. Dr. Gönül Tuğrul İçemer, Prof. Dr. Ramazan Süleyman Göktürk, Doç. Dr. Bülent Deniz, Yrd. Doç. Dr. Emine Şükran Okudan Aslan ve Dr. Nihan Yenilmez Arpa’nın inceleme grubunda yer aldığı ‘Beydağları Kıyı Ulusal Parkı’nda Ziyaretçi İdare Modelinin Geliştirilmesi’ başlıklı TÜBİTAK araştırmasında ortaya çıkan sonuçlar, antik kentin kara ve deniz ekosisteminin yok olmaya yüz tuttuğunu gösterdi.

Phaselis’e gelen ziyaretçi sayısı her yıl artıyor fakat mevcut kapasite bu artış karşılanamıyor.

MEVCUT KAPASİTE ZİYARETÇİ SAYISINI KARŞILAYAMIYOR

Bölgede yapılan kapsamlı incelemelerden elde edilen datalarına nazaran, Phaselis Koyu yılda 53 bin 815, plaj alanı ise 59 bin 200 kişi tarafından ziyaret edildi. Ziyaretçi sayısının her yıl arttığının vurgulandığı araştırmada, bu sayının son yıllarda 250 binin üzerine çıktığı tabir edildi.

Phaselis’e gelen ziyaretçilerin yüzde 90’ının alanı, piknik ve yüzme emelli kullandığı, plajın günlük tekne tiplerinin da durak noktası olduğu belirtildi. Çalışmada, mevcut kapasitenin yüzde 200 üzerinde ziyaretçi kitlesine hizmet verildiği saptandı. Çalışma raporunda, “Phaselis Koyu’nda piknik alanının kapasitesi günlük 630, plaj alanınınki ise günlük 787 ziyaretçi olarak hesaplanmışır. Lakin Antalya Müzeler Müdürlüğü’nden alınan datalara nazaran, yaz dönemindeki çoğu hafta sonunda Phaselis Koyu’na yalnızca karadan giriş yapan kişi sayısının 3 binin üzerinde olduğu tespit edilmiştir” denildi.

Araştırmada yer alan görseller ve bulgular, doğal alanın otopark olarak kullanıldığını ortaya koydu.

KAÇAK DEŞARJ, GÜNEŞ KREMİ DENİZDE YAĞ VE GRES KİRLİLİĞİNE SEBEP OLUYOR

Phaselis’te deniz suyu kalitesinin, yaz ve sonbahar aylarında ağır kullanıcı baskısıyla bozulduğuna dikkat çekilen araştırmada şu bulgulara yer verildi: “Gözlemler ve tahlil sonuçları, güney liman alanının kirlendiğini ve bu kirliliğin gelecek için risk teşkil ettiğini göstermiştir. Yalnızca tekne ya da yat ile gelen turist sayısı, haftalık yaklaşık 7 bin ile 10 bin ortasında değişmektedir. Karadan gelen turistler de dahil edilirse bölgedeki nüfus, haftalık yaklaşık 16 bin kişi olmaktadır. Bu durum, deniz suyunun mikrobiyolojik kalitesini de etkilemektedir. Öğlen ve akşam saatlerinde alınan numunelerde mikrobiyolojik kirliliğin, büsbütün tekne ve yüzücü kaynaklı olduğunu kanıtlamaktadır. Teknelerin demir attıkları bölgede taban yapısının çamur ve balçık olduğu gözlenmiştir. Tekne çapalarının bir tesiri olarak deniz suyu, makro floranın yaşayabilmesi için uygun olma özelliğini kaybetmek üzeredir. Ayrıyeten yağ-gres konsantrasyonları 4. sınıf (kötü) olarak belirlenmiştir. Yağ ve gres kirliliğinin, günübirlik teknelerin ve ticari gemilerin kaçak deşarjlarından, yüzücülerin güneş koruyucularından olabileceği düşünülmektedir” bulgularına yer verildi.

PERSONEL AZ, YOĞUNLUK YÖNETİLEMİYOR

Ziyaretçi yoğunluğu yüzünden duş, tuvalet üzere tesislerin yetersiz kaldığından bahsedilen araştırmada, “Elde edilen datalar, mevcut işçi sayısının ülkü işçi sayısından çok düşük olduğunu göstermiştir. Mevcut işçi ile alanın fizikî taşıma kapasitesinin üzerinde bir ziyaretçi kitlesi yönetilememektedir. Bu durum, alan içerisinde rekreasyonel faaliyetlere uygun olmayan, insan sıhhati açısından risk arz eden bölgelerin piknik ve yüzme gayeli kullanımı, otopark alanı olarak tasarlanmamış doğal alanların otopark alanı olarak kullanılması üzere çeşitli yönetimsel sorunlara sebep olduğu saptanmıştır” denildi.

KAPASİTENİN 4 KATI TEKNE GELİYOR

Araştırmada, Phaselis plaj alanının küçük çöpler bakımından kirlilik seviyesinin ‘çok kirli’, büyük çöpler bakımından ise ‘orta temiz’ sınıfında olduğu tabir edildi. Mevzuyla ilgili şu tespitlere yer verildi: “Özellikle hafta sonları yaşanan çok kalabalığın, piknik ve plaj alanlarında çöp konteynerlerinin dolmasına ve etrafa yayılmasına neden olduğu gözlemlenmiştir.”

Koyda birebir anda bulunan tekne sayısının 30’a kadar çıktığına dikkat çekilen araştırmada, kalabalıkla birlikte kirlilik kıymetlerinde de artış yaşandığı uyarısı yer aldı: “Bir günde gelen tekne sayısının ise 50’ye kadar çıktığı görülmüştür. Bu teknelerin taşıdıkları yolcu sayısı da bin 800’lere ulaşmaktadır. Karadan gelenlerle birlikte günlük 2 bin 500-3 bin kişiyi aşmaktadır. Phaselis güney limanının anlık Fizikî Taşıma Kapasitesi (FTK) bedelinin 8, günlük FTK kıymetinin ise 25 tekne olduğu hesaplanmıştır. Bu, bir günde gözlenen tekne sayısının neredeyse 4 katıdır. Saat 11.30 ile 13.30 ortasında Phaselis’te anlık olarak bulunan çeşit teknesi ve yüzücü sayısı nedeniyle deniz suyu kalitesinde bozulma gözle görülür hale gelmiştir.”

DOĞAL ALAN OTOPARK OLARAK KULLANILIYOR

Ziyaretçilerin büyük kısmının alana kendi özel araçları ile geldiğinin belirtildiği araştırmada, “Gerçekleştirilen çalışmada, bu durumun bilhassa park içerisindeki tali yol üzerindeki topraklarda kimyasal unsur ve gaz birikimine sebep olduğu, gerçekleştirilen tahlillerle tespit edilmiştir. Bununla birlikte mevcut park alanının yetersiz kaldığı ve parkın ortasında yer alan fıstık çamlarının hakim olduğu doğal alanın otopark olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Otopark alanı olarak kullanılan bu alanda rastgele bir tahlil yapılmamakla birlikte, alanda alt bitki örtüsünün neredeyse tamamının kaybolduğu gözlemlenmiş, toprak sıkışmasının arttığı, toprak neminin azaldığı ve ağır metal kirliliğinin oluştuğu konusunda güçlü kanılar oluşmuştur” değerlendirmesi yapıldı.

KONTROL SİSTEMİ ZAYIF

Araştırma raporunda şu sözler yer aldı: “Phaselis Koyu, genel olarak değerlendirildiğinde yaz periyodunda ve bilhassa hafta sonları plaj ve piknik alanlarının fizikî ve toplumsal taşıma kapasitesinin çok üzerinde ziyaretçi kitlesine hizmet verdiği, bu sebeple alanın fizikî özelliklerinin, işçi sayısının ve imkanlarının yetersiz kaldığı, alanda katı atık sorularının yaşandığı, denetim sisteminin zayıfladığı, ziyaretçilerin alanla ilgili bilgilendirilmesinde idarenin yetersiz olduğu, kullanımların kara ve bilhassa deniz ekosistemi üzerinde olumsuz tesirleri olduğu saptanmıştır. Yalnızca ziyaretçilerin değil, birebir vakte motorlu araçların da alanın tabiatı üzerinde olumsuz tesirleri olduğu anlaşılmıştır.”